ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΣΤΗ ΡΟΥΜΕΛΗ

 ΑΡΧΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΧΡΙ ΜΑΪΟΥ 1942

Μετά την κατάρευση του Αλβανικού μετώπου και κατά τους πρώτους μήνες της Ιταλικής κατοχής τρείς Αξιωματικοί του Πυροβολικού της περιοχής Παρνασσίδος οι:

α) Λοχαγός Κούτρας Αθανάσιος, εκ Πεντεορίων.
β) Υπολοχαγός Καϊμάρας Γεώργιος, εκ Βουνιχώρας
γ) Υπολοχαγός Ντούρος Γεώργιος, εξ Αγίας Ευθυμίας,

αποφάσισαν από κοινού, να μην καταφύγουν στη Μέση Ανατολή, αλλά να παραμείνουν στα χωριά τους με σκοπό να εργαστούν για την εξύψωση του Εθνικού φρονήματος των συμπατριωτών τους αφ' ενός και αφ' ετέρου για την απελευθέρωση της πατρίδος των.

Οι Αξιωματικοί αυτοί, όλως αυτοβούλως, άρχισαν με πίστη το δύσκολο έργο των. Εμύησαν στην απελευθερωτική των κίνηση τους περισσοτέρους εκ των Αξιωματικών της Παρνασσίδος και Δωρίδος και οργάνωσαν επαναστατικώς τα χωριά και τις πόλεις της περιοχής.

Προς τούτο μύησαν στην απελευθερωτική των Οργάνωση, την οποία ονάμασαν Ε.Α.Σ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός), τους πολεμιστές της Αλβανίας και των Μακεδονικών φρουρίων και γενικά πολίτες εθνικόφρονες αδιακρίτως πολιτικών πεποιθήσεων, πρόθυμους να εργαστούν και να αγωνιστούν για ένα τόσο σοβαρό σκοπό. Έτσι συνεκρότησαν σε κάθε χωριό μαχητικές ομάδες οι οποίες ήταν έτοιμες ανα πάσα στιγμή να αναλάβουν δράση.

Παράλληλα κατά την ίδια περίοδο άρχισε να εμφανίζεται και η οργάνωση Ε.Α.Μ, υπό το προσωπείο πατριωτικών σκοπών και επιδιώξεων. Το Ε.Α.Μ ιδρύθη κατά το τέλος Σεπτεμβρίου 1941 από το Κ.Κ.Ε πλήν όμως τα πρόσωπα τα οποία πρωτοστατούσαν δεν ενέπνεαν ουδεμία εμπιστοσύνη στο λαό της περιοχής, καθ' όσον ήταν ή γνωστοί κομμουνιστές ή λυστοφυγόδικοι. Επί πλέον το ΚΚΕ προσπάθησε από τις πρώτες ημέρες της κατοχής να συκοφαντίση τους μόνιμους Αξιωματικούς, ότι δήθεν πρόδωσαν τον αγώνα στην Αλβανία κλπ.με σκοπό να αποξενώση αυτούς από τον λαό.

Τον Ιανουάριο του 1942 συνελήφθη απο τους Ιταλούς, λόγω της εθνικής του δράσης, ο εκ Τριταίας Λοχαγός Πυρ/κου Ευθύμιος Δεδούσης και εκλείσθη στην φυλακή, όπου υπέστη μαρτυρικά βασανιστήρια για να αποκαλύψη τα του Κινήματος Εθνικής Αντιστάσεως στην παρνασσίδα. Κατεδικάσθη εις τριετή φυλάκιση και ενεκλείσθη στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως της Λάρισας, όπου παρέμεινε ένα έτος.(1)

ΣΥΝΔΕΣΗ ΨΑΡΡΟΥ ΜΕ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ (ΜΑΪΟΣ 1942)

Αυτή ήταν η κατάσταση στην Ρούμελη, όταν τις πρώτες μέρες του Μαϊου 1942 έφτασε στην Παρνασσίδα προερχόμενος από την Αθήνα ο έφεδρος Υπολοχαγός Πζκου Μήταλας Ανδρέας, ριψοκίνδυνος και λαμπρός πατριώτης, καταγόμενος εκ Προσηλίου, ως απεσταλμένος του διαμένοντος τότε στην Αθήνα Συνταγματάρχου Ψαρρού. Ο εν λόγω Υπολ/γος έσπευσε αμέσως προς συνάντηση των τριών ανωτέρω Αξιωματικών Παρνασσίδας, η φήμη της δράσης των οποίων είχε φτάσει μέχρι την Αθήνα. Η συνάντηση έγινε στο χωριό Αγ. Ευθυμία, όπου ο Υπολ/γος Μήταλας ανακοίνωσε ότι είχε εντολή απο τον Συντ/ρχη Ψαρρό να λάβει επαφή και να τους προτείνη συνεργασία υπό τας διαταγάς του.

Οι τρείς ανωτέρω Αξ/κοι δέχτηκαν προθύμως να συνεργαστούν με τον Συντ/χη Ψαρρό, αρίστου Έλληνος αξ/κου και γνωστού πατριώτου. Αυτοί αποτέλεσαν την Πρώτη Τοπική Επιτροπή του Αγώνα στην Ρούμελη και τον αρχικό πυρήνα του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων και καθόρισαν το πρόγραμμα εργασίας των και τους επιδιωκομένους σκοπούς των, οι οποίοι ήταν οι κάτωθι:

α) Σκοπός Αγώνα: Καθαρός Εθνικός και Απελευθερωτικός.
β) Μύηση περισσοτέρων κατά το δυνατό μαχητών.
γ) Εξοπλισμός δι' υλικών τα οποία θα ερρίπτοντο από τους Συμμάχους με αεροπλάνα στην Γκιώνα.
δ) Παρακολούθηση των κατακτητών και συλλογή πληροφοριών.
ε) Ανάληψη αποστολών κατά του κατακτητού, ανατιθεμένων υπό του στρατηγείου Μέσης Ανατολής.

ΟΥΔΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΣ ΘΑ ΕΔΙΔΕΤΟ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ, ΟΥΔΕΜΙΑ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΘΑ ΑΝΕΛΑΜΒΑΝΑΝ ΟΙ ΑΞ/ΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ.

Μετά τον καθορισμό των λεπτομερειών ο Υπ/γος Μήταλας ανεχώρησε για Αθήνα κομίζων την πρώτη έκθεση, την οποία συνέταξαν οι τρείς πρωτεργάτες του αγώνος του 5/42 Συντ. Ευζώνων, περί των κινήσεων και δυνάμεων του εχθρού. Ετονίζετο ιδιαιτέρως η επιτακτική ανάγκη ρίψης όπλων στη περιοχή της Γκιώνας, για να πλαισιωθή ο πρώτος ένοπλος πυρήνας ανταρτών.
Κατόπιν τούτου ο Συντ/χης Ψαρρός ανέλαβε να ενημερώση το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής , περί της οργανώσεως στην Ρούμελη. Η πρώτη αυτή ένοπλη ομάδα της Γκιώνας που συνεκροτήθη στις αρχές του 1942 είχε τα κάτωθι μέλη:

Χρήστο Βαρβάτο
Λουκά Καϊμάρα ή Παλάτζα (2)
Νικόλαο Κυριαζή (2)
Ι. Γκιούλος
Ευστάθιο Παληβίδα
Αθανάσιο Μαμαρέλη
Νικόλαο Κοκκόρη
Ευθ. Διαβολή κλπ.

Οι αγνοί και ανιδιοτελείς αυτοί Ρουμελιώτες με την επιβλητική των παράσταση και στολή ( τσολιάδες πλήρως αρματωμένοι) απεδείχθησαν ήρωες πραγματικοί και υπήρξαν σύμβολο του υπέρ των όλων αγώνος. Η εμφάνιση της πρώτης ανταρτικής ομάδος, η οποία έφερε επί των πηλικίων το διακριτικό Ε.Α.Σ, προξένησε ρίγη χαράς και υπερηφάνειας στο λαό της Ρούμελης. Η ομάδα αυτή εκτελούσε εντολές της τριμελούς επιτροπής, π.χ συλλήψεις προδοτών, τιμωρία κλεφτών, διαφύλαξη Άγγλων, αποστολές συνδέσμου, κλπ.

Κατά το τέλος Μαϊου επέστρεψε απο την Αθήνα ο Ανδρέας Μήταλας με την πληροφορία, ότι αεροπλάνα επρόκειτο να ρίψουν υλικά στη Γκιώνα. Πράγματι έριψαν λίγα εφόδια τα οποία διεσκορπίσθησαν στα χωριά και στις κορφές και στις χαράδρες. Αυτά τα διήρπασαν οι ληστοφυγόδικοι Καραλίβανος, Μπάφας, Πολύχρονος κ.α., οι οποίοι καθωδηγούντο απο έναν ΕΑΜίτη δικηγόρο , ονόματι Σεφεριάδη, ο οποίος παρουσιαζόταν ως σύνδεσμος του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Αποτέλεσμα των ρίψεων αυτών ήταν η αυστηρότερη παρακολούθηση των Αξ/κων της περιοχής υπό πρακτόρων του εχθρού( Ιταλοί μεταμφιεσμένοι σε μαυραγορίτες και κυνηγούς, οι οποίοι εξουδετερώθησαν αργότερα).

Σημειώσεις:
(1) = Ο λαμπρός αυτός πατριώτης δραπέτευσε τον Μάιο του 1943 και τον Αύγουστο του ιδίου έτους ενετάχθη στο 5/42. To 1946 εξελέγη βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος, το δε 1947 εγκατέλειψε τη Βουλή και συνεκρότησε Απόσπασμα κυρίως εκ συμπολεμιστών του, με το οποίο έδρασε εναντίον των κομμουνιστοσυμμοριτών. Τον Απρίλιο του 1947 έπεσε ηρωικώς μαχόμενος στην ορεινή Δωρίδα. Η πατρίδα τον ετίμησε με ανέγερση προτομής του στην Ιτέα και χορήγησε σύνταξη Βουλευτού στην οικογένειά του.
(2) =Τα δύο αυτά παλληκάρια της Ρούμελης συνεχίζοντα τον αντικομουνιστικό αγώνα έγιναν ολοκαύτωμα τούτου. Συγκεκριμένα ο μεν Λ. ΚαΪμάρας συλληφθείς αιχμάλωτος στο χωριό Βουνιχώρα το 1947, εσφάγη από τους κομμουνιστοσυμμορίτες στο νεκροταφείο του χωριού. Ο δε Ν. Κυριαζής την ίδια μέρα , εκάει ζωντανός όταν οι κομμουνιστοσυμμορίτες έβαλαν φωτιά στο σπίτι που κρυβόταν.