Το έργο του Ψαρρού & της ΕΚΚΑ

   Και τώρα που τα οστά του Ψαρρού και των ανταρτών του αναπαύονται στο Μαυσωλείο που έχει ανεγερθεί με τις φροντίδες του γράφοντος στο τόπο της θυσίας των στο Κλήμα, και σε βάθος χρόνου πλέον που βοηθά στην ενατένιση των γεγονότων με νηφαλιότητα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι:

1. Την όλη κατεύθυνση της ΕΚΚΑ για τον Εθνικό Αγώνα, ο Ψαρρός την ετήρησε στο ακέραιο, με θρησκευτική ευλάβεια, ασχέτως και ανεξαρτήτως προς αντίθετες ενέργειες μερικών υφισταμένων του Αξιωματικών. Η προσπάθεια της ΕΚΚΑ συνεκεντρώθη στην απολύτρωση του Ελληνικού λαού από την εθνική δουλεία.

2. Σ' αυτήν εχρησιμοποιήθη όλη η αγωνιστικότητα των οπαδών και των μαχητών της. Καμμιά άμεση ή έμμεση πίεση δεν ασκήθηκε ποτέ σε κανένα.

3. Με το ίδιο πνεύμα συμπεριεφέρθη η ΕΚΚΑ και απέναντι των πληθυσμών της περιοχής που έδρασαν οι ανταρτικές της Μονάδες. Κανένα ίχνος βίας ή τρομοκρατίας είτε οιασδήποτε πιέσεως ενεφάνισε ποτέ. Περιόρισε τη δράση της εντός του αυστηρώς στρατιωτικού πλαισίου, πάντοτε σύμφωνα με τις εντολές του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, και κατά τρόπο που δεν παρείχε κατά το δυνατόν αφορμές γι' αντίμετρα των κατακτητών εναντίον των πληθυσμών. Γι' αυτό στην εκλογή των τοποθεσιών, των μεθόδων και των ευκαιριών δράσεως κατά του εχθρού, επεδίωκε πάντοτε να μην εκτίθεται ο πληθυσμός και να μη υφίσταται αντίποινα ή άλλες καταστροφές από αυτόν.

4. Επεδίωκε με επιμονή και σταθερότητα την πραγματοποίηση της ενότητας και της συνεργασίας μεταξύ των Οργανώσεων. Και απέναντι των άλλων Οργανώσεων η στάση της ΕΚΚΑ ήταν καθ' ολοκληρίαν ειλικρινής και αδελφική, μάλιστα υπέρ παν όριο υποχωρητική σε κρίσιμες ώρες, για ν' αποσοβηθεί, πάση θυσία, εμφύλιος πόλεμος.

Γι' αυτό είναι ανάξιο κάθε διαψεύσεως το αναγραφόμενο στο βιβλίο του Λοχαγού Μυριδάκη "Αγώνες της φυλής και Εθνική Αντίσταση" (τόμος 20ς σελίς 131) ότι "είχε υπογράψει προκήρυξη εναντίον του Ζέρβα", ότι "ήταν προδότης γιατί συνεργάζετο με τους Γερμανούς" ότι "είχε διατάξει προφορικά το Λοχαγό Δεδούση να επιτεθεί και αυτός εναντίον (του Ζέρβα) μαζί με τους ΕΛΑΣίτες, πλην, όταν του ζητήθηκε έγγραφη διαταγή αρνήθηκε να την δώσει".
Ολ' αυτά είναι ασύστολα ψεύδη, που δεν έπρεπε ούτε καν να τα διανοείται κανείς.

5. Ποτέ δεν υπέβαλε σε βασανιστήρια ή σκότωσε αντάρτες του ΕΛΑΣ, που συνελάμβαναν οι Μονάδες του αιχμαλώτους. Τους απελευθέρωνε σε λίγες μέρες για να τον πολεμήσουν και πάλιν με φανατισμό.

6. Και όταν, παρά τις υποσχέσεις και τις διαβεβαιώσεις εκ μέρους του ΕΛΑΣ, περί αδιαταράκτου συνεργασίας, υπέστη εντελώς αδικαιολόγητες επιθέσεις, δεν εδίστασε ν' αποσύρει το Σύνταγμά του και εν συνεχεία, κατόπιν της αδιαφορίας των Βρετανών συνδέσμων έναντι των εκκλήσεων να μεσολαβήσουν, να δεχθεί τη διάλυση της Μονάδας του για ν' αποφύγει τον άφευκτο αδελφοκτόνο αγώνα.

7. Ακόμη και τα τρία έγγραφα (9/4/44, 15/4/44, 16/4/44) που καταχωρήθηκαν στα παρα-πάνω, δεν αποτελούν, μόνον, μια τρόπον τινά, εθνική και πολιτική διαθήκη του Ψαρρού, δεν αποτελούν μόνον παράδειγμα γενναιότητος και αρετής, αλλά καταγράφουν συγχρόνως (προ παντός τα δύο πρώτα) προς τον Πρόεδρο της ΠΕΕΑ και την V Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ, προς ποιά Kατεύθυνση πρέπει ν' αναζητηθούν οι εθνικές και πολιτικές ευθύνες ως προς τη σύγκρουση μεταξύ ΕΛΑΣ και 5/42 και τη διάλυση τόυ τελευταίου.

8. Αξίζει να επισημάνουμε, τέλος, τον ήρεμο, σταθερό και γενναίο τρόπο με τον οποίον εκάλυψε τις προκλήσεις, τις αυθαιρεσίες και την ανυπακοή των Αξιωματικών του και του Δεδούση εντός τους 5/42, και τον αγώνα που διεξήγαγε για να τους σώσει. Εθυσιάσθη αυτός για να σωθούν οι υπ' αυτόν.

Αυτή ήταν η στάση του Αρχηγού της ΕΚΚΑ έναντι των μαχητών του, των οπαδών της Οργανώσεως καθώς και των άλλων Εθνικοαπελευθερωτικών Οργανώσεων. Η ΕΚΚΑ χάρις στη προσωπικότητα και τις ενέργειες του Ψαρρού υπήρξε, από πάσης απόψεως, η εντελώς άψογος εθνικοαπελευθερωτική Οργάνωση. Δεν ήταν η μεγαλύτερη σε αριθμό ανταρτών. Ήταν, όμως, ασφαλώς η πρώτη σε ηθική δύναμη. Γεγονός που έχει την αναγνώρισή του στη συνείδηση του λαού.

Δυστυχώς η στάση του ΕΑΜ έναντι της ΕΚΚΑ ήταν όλως διόλου διαφορετική: αντίδραση, δυσπιστία, δόλος, εξόντωση. Η μοίρα των μαχητών της ΕΚΚΑ και του Στρατιωτικού Αρχηγού της υπήρξε η τραγικότερη δυνατή για τους ευγενέστερους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Εν τούτοις, παρά τις αποκαρδιωτικές συνθήκες, η ηγεσία της Οργανώσεως είχε το ψυχικό σθένος να επιμείνει στον Καλό και Ενιαίο αγώνα μέχρις εσχάτων, και να πιεί μέχρι τέλους το "πιο πικρό ποτήρι" .
Ήταν, πραγματικά, ένα δράμα προς αποφυγήν που δεν πρέπει να επαναληφθεί μελλοντικά. Ένα δράμα από το οποίο προκύπτει, σαν συμπέρασμα, η υποχρέωση του Ελληνικού λαού να είναι πάντοτε ενωμένος κλείνοντας τ' αυτιά του στις σειρήνες του διχασμού.

Αξιοσημείωτη είναι η απάντηση του Καρτάλη όταν, σε επίσημη συγκέντρωση, ερωτήθηκε για τις συνθήκες του φόνου του Ψαρρού. Είπε με καταφανή συγκίνηση: 
"Ο Συνταγματάρχης Ψαρρός ήταν ένας επιστήθιος φίλος μου. 
Νομίζω ότι, εις τιμήν της μνήμης του, πρέπει να ειπώ ότι ο Συνταγματάρχης δεν θα μου συνεχώρει ποτέ αν αι συνθήκαι του φόνου του εγίνοντο αιτία διαιωνίσεως της εθνικής διαιρέσεως".

 

  

"ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Ε.Κ.Κ.Α 1941-1944"

ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΣΤ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ